Blog van mr. Luuk Rietveld, Heussen Advocaten, preferred partner van Liesker.
Een uitgeprocedeerde dagvaardingsprocedure eindigt met een vonnis. Indien daar niet vrijwillig aan wordt voldaan, kan de deurwaarder het vonnis ten uitvoer leggen. De deurwaarder gaat dan over tot executie van het vonnis. Stelt de veroordeelde partij een gewoon rechtsmiddel (verzet, hoger beroep en cassatie) in, dan schorst dat de tenuitvoerlegging van het vonnis. Tenzij het vonnis ‘uitvoerbaar bij voorraad’ is verklaard, want dan schorst het instellen van een gewoon rechtsmiddel de tenuitvoerlegging van het vonnis niet. In de praktijk wordt een significant deel van de gewezen vonnissen uitvoerbaar bij voorraad verklaard. Wat is het precies en wat zijn de (on)mogelijkheden wanneer een vonnis uitvoerbaar bij voorraad is verklaard en de tenuitvoerlegging van het vonnis al is aangevangen?
Wat is een uitvoerbaar bij voorraad verklaard vonnis?
De wettelijke grondslag is te vinden in artikel 233 Rv:
“Tenzij uit de wet of uit de aard van de zaak anders voortvloeit, kan de rechter, indien dit wordt gevorderd, verklaren dat zijn vonnis uitvoerbaar bij voorraad zal zijn niettegenstaande daartegen aan te wenden rechtsmiddelen. […]”
Zoals hieruit volgt , moet de uitvoerbaarverklaring bij voorraad worden gevorderd. Dat is alleen anders in het geval van een kort geding. In een kort geding mag de voorzieningenrechter ambtshalve overgaan tot een uitvoerbaarverklaring bij voorraad.
Indien een vonnis uitvoerbaar bij voorraad wordt verklaard, kan het vonnis onmiddellijk ten uitvoer gelegd worden, zelfs als de beroepstermijn nog niet is verstreken of als nog een beroep aanhangig is. Met andere woorden, de partij die in het gelijk is gesteld, hoeft niet te wachten op de afloop van het hoger beroep voordat zij het vonnis kan uitvoeren. Een voorbeeld: als het vonnis bepaalt dat de gedaagde partij een betaling moet verrichten, kan de in het gelijk gestelde partij die betaling onmiddellijk afdwingen, zelfs als de gedaagde in hoger beroep is gegaan.
De wederpartij vordert de uitvoerbaarverklaring bij voorraad. Wat kan ik daar tegen doen?
Als de wederpartij vordert dat een vonnis uitvoerbaar bij voorraad wordt verklaard en u het daar niet mee eens bent, kunt u daartegen in verweer komen.
U dient hiervoor argumenten naar voren brengen waarom het niet aanvaardbaar is dat het vonnis uitvoerbaar bij voorraad wordt verklaard. Het belang om de uitvoerbaarverklaring bij voorraad niet uit te spreken moet zwaarder wegen dan het belang van de andere partij bij uitvoerbaarheid bij voorraad. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn indien de uitvoering van het vonnis tot onherstelbare gevolgen zal leiden.
Als de rechter toch besluit om het vonnis uitvoerbaar bij voorraad te verklaren, dan bestaan er nog altijd mogelijkheden om de tenuitvoerlegging te schorsen. Het is dan belangrijk om tijdig actie te ondernemen.
Wat zijn de mogelijkheden als het vonnis toch uitvoerbaar bij voorraad is verklaard?
Als een vonnis uitvoerbaar bij voorraad is verklaard en u bent het daar niet mee eens, dan zijn er mogelijkheden om de schorsing van de tenuitvoerlegging te bewerkstelligen:
- Hoger beroep instellen: Als u het niet eens bent met het vonnis, kunt u hoger beroep instellen bij het gerechtshof. Het hoger beroep heeft geen schorsende werking op het vonnis, maar u kunt in het hoger beroep wel een incidenteel verzoek indienen tot schorsing van de tenuitvoerlegging gedurende de behandeling van het hoger beroep.
- Executiegeschil: Als het vonnis toch ten uitvoer wordt gelegd voordat er een uitspraak is in hoger beroep, kunt u een executiegeschil starten. Hierbij vraagt u de rechter (eventueel in kort geding) om de tenuitvoerlegging van het vonnis te schorsen.
Het is verstandig om een advocaat te raadplegen als een vonnis uitvoerbaar bij voorraad is verklaard en u het daar niet mee eens bent. Een advocaat kunt u adviseren over de te nemen stappen.
Wijst de rechter een vordering tot uitvoerbaarverklaring bij voorraad gemakkelijk toe?
Het toewijzen van een vordering om een vonnis uitvoerbaar bij voorraad te verklaren, hangt af van de omstandigheden van het geval en de belangen van beide partijen. Er is geen garantie dat de rechter de vordering zal toewijzen, maar in de praktijk wordt een vordering tot uitvoerbaarverklaring bij voorraad vrijwel altijd toegewezen, zeker indien daartegen geen verweer gevoerd wordt.
Hoe speelt Liesker Procesfinanciering een rol?
In het Nederlandse rechtssysteem kunnen voorwaardelijk uitvoerbare vonnissen tot aanzienlijke financiële lasten leiden voor de partij tegen wie het vonnis is uitgesproken. Externe financiering van juridische procedures, zoals financiering door Liesker Procesfinanciering, kan een optie zijn voor partijen tegen wie het vonnis is gewezen en op dat moment aan een (proces)kostenveroordeling dienen te voldoen, terwijl hoger beroep nog wel openstaat en een dergelijk hoger beroep grote kans van slagen heeft. Procesfinanciering biedt de procespartij de financiële middelen om aan de (proces)kostenveroordeling te voldoen én vervolgens nog de mogelijkheid om te appelleren tegen het vonnis. Vonnissen die uitvoerbaar bij voorraad zijn verklaard en procesfinanciering van juridische procedures spelen een belangrijke rol spelen bij de toegang tot de rechter en het waarborgen van de effectiviteit van gerechtelijke beslissingen in Nederland.
Deze blog probeert u handvatten te verschaffen om te begrijpen wat een uitvoerbaar bij voorraad verklaard vonnis inhoudt, wat de daaruit voortvloeiende consequenties zijn en hetgeen u mogelijk kunt doen om verweer te voeren tegen een vordering tot uitvoerbaarverklaring bij voorraad en wat u kunt doen indien u de tenuitvoerlegging van een uitvoerbaar bij voorraad verklaard vonnis wilt schorsen.
